Zamki z certyfikatem podwyższonej odporności na włamanie, czyli w skrócie zamki antywłamaniowe są wyposażone w odpowiednie wkładki bębenkowe. Zależnie od konstrukcji mogą mieć one nawet 6 klasę bezpieczeństwa. Mechanizm wkładki uruchamia się przy pomocy klucza lub pokrętła. Do drzwi wejściowych stosuje się wkładki dwustronne: otwierane tylko kluczem lub otwierane od zewnątrz kluczem, zaś od wewnątrz pokrętłem.
KLASY BEZPIECZEŃSTWA WKŁADEK BĘBENKOWYCH
Do wszystkich wkładek bębenkowych producenci dołączają 9-znakowy kod składający się z cyfr i liter. Każdy znak oznacza inną cechę wyrobu. Z punktu widzenia przeciwwłamaniowości szczególnie istotne są ostatnie trzy:
- Siódmy znak informuje o stopniu zabezpieczenia kodu. Tabela 9 normy PN-EN 1303:2007 wyróżnia 6 klas, od 1 do 6.
Klasa 1 to zabezpieczenie bardzo niskie, a klasa 6 – bardzo wysokie. To ta cyfra decyduje o tym, w której klasie bezpieczeństwa jest dana wkładka. - Ósmy znak odpowiada za odporność na atak. Tabela 10 normy PN-EN 1303:2007 wyróżnia 3 klasy, od 0 do 2. Klasa 0 oznacza całkowity brak odporności na wiercenie i atak mechaniczny. Wyroby w klasie 1 mają 3 – 5-minutową odporność na wiercenie, a w klasie 2 stawiają opór włamywaczowi przez 5 – 10 minut.
- Ostatni, dziewiąty znak, oznacza odporność na włamanie (według IMP KT/402/ IMP/2009). Wyróżnione są 3 klasy: od A do C. Klasa A oznacza niską, a C – wysoką odporność na włamanie.
MECHANIZM WKŁADKI
Wkładki bębenkowe mają na zewnątrz zabierak lub zębatkę. Po zamontowaniu wkładki znajdują się w miejscu, w którym jest umieszczony rygiel zamka. Te z kołem zębatym stosuje się np. w drzwiach przeciwwłamaniowych z ryglami znajdującymi się na innej wysokości. Jednak to, co najistotniejsze dla bezpieczeństwa, mieści się wewnątrz wkładki. Są to aktywne zastawki i – również aktywne – kołki zastawkowe, umieszczone w kilku rzędach.
Liczba zastawek i rzędów wpływa na liczbę kombinacji klucza. Sięga ona kilku milionów, a niektórzy producenci informują nawet o 30 milionach możliwych kombinacji.
Wkładka, oprócz możliwości prostego otwierania i zamykania drzwi, może mieć też inne funkcje. Są to np. wolny bieg zabieraka (funkcja FZG) lub funkcja awaryjna, która pozwala na otworzenie wkładki nawet gdy jest w niej umieszczony drugi klucz. Taka wkładka jest wyposażona w tzw. sprzęgło bezpieczne. Z drugiej strony, jeśli takiej funkcji nie ma, pozostawienie klucza w zamku uniemożliwia niepowołane otwarcie z zewnątrz.
W korpusie i bębenku wkładki znajdują się sztyfty z hartowanej stali utrudniające przewiercenie i wyrwanie rdzenia. Można wybrać też wkładkę bębenkową zawierającą odpowiednio dopasowane kulki i sprężyny, dzięki czemu jest ona odporna na bumping – otwarcie specjalnie przygotowanym kluczem. Dostępny jest ponadto dodatkowy element blokujący próby otwarcia nieoryginalnym kluczem.
W przypadku budowy domu szczególnie przyda się wkładka bębenkowa z rekombinacją kodu klucza – na czas trwania prac korzysta się z kodowania tzw. klucza montażowego, później klucz można łatwo przekodować korzystając z wkładki. Niektóre modele wkładek współpracują
z systemem alarmowym uruchamiającym się podczas próby siłowego otwarcia drzwi.
WKŁADKI ELEKTRONICZNE
Coraz więcej producentów oferuje zasilane bateryjnie wkładki elektroniczne. Mechanizm otwierania i zamykania działa tak samo, jak w tradycyjnej wkładce. Różnica polega na tym, że w przypadku tradycyjnych wkładek impulsem do odblokowania rygli jest mechaniczne ustawienie zapadek za pomocą odpowiednio naciętego klucza, natomiast w przypadku wkładek elektronicznych – impulsem tym jest przekazanie sygnału z nadajnika (specjalnego klucza, tokena, karty zbliżeniowej) do odbiornika umieszczonego we wkładce.
Wkładki elektroniczne mogą wyglądem do złudzenia przypominać tradycyjną wkładkę, ale mogą być również zintegrowane z gałką zastępującą pochwyt lub klamkę.
Producenci oferują również specjalne aplikacje, ułatwiające zarządzaniem wkładkami. Dzięki temu do dyspozycji użytkowników jest szereg zaawansowanych funkcji, m.in.:
- przypisywanie i odbieranie uprawnień – funkcja ta działa podobnie, jak system Master Key, a więc użytkownik może jednym nadajnikiem otwierać wiele par drzwi. Bez konieczności jego wymiany można dawać i odbierać użytkownikom dostęp do poszczególnych drzwi. Funkcja ta przydaje się również w przypadku zgubienia nadajnika – można wówczas natychmiast cofnąć wszystkie uprawnienia, a osoba, która wejdzie w jego posiadanie, nie będzie mogła wykorzystać go w żaden sposób. Takie rozwiązania znajdziecie w Katalogu Produktów Bezpiecznych.
- historia wejść i wyjść – aplikacja daje wgląd w statystyki używania poszczególnych wkładek. Użytkownik może więc sprawdzić, kto i kiedy otwierał konkretne drzwi w budynku.
DOBÓR WKŁADKI
Po uważnym przyjrzeniu się różnym drzwiom można zauważyć, że rygiel zamka wcale nie musi znajdować się w połowie grubości skrzydła. Nie wpływa to w żadnym stopniu na możliwość stosowania wkładki bębenkowej. Może być ona bowiem zarówno symetryczna, jak niesymetryczna, o długości dochodzącej nawet do 13 cm. W pierwszej wkładce długość obu części od zabieraka do jej końca jest taka sama. W drugim – różna, przy czym jest wiele dostępnych wymiarów. Przykładowo może to być 30 x 50 mm.
Kupując wkładkę należy dokładnie zmierzyć obie części i do wymiaru dodać grubość szyldu. Wkładka nie powinna wystawać poza szyld, gdyż w takim przypadku włamywacz może ją w prosty sposób złamać i wyciągnąć z zamka. Pamiętać również trzeba, że między szyldem a wkładką może pozostać najwyżej 3-milimetrowa szczelina. Większa umożliwi podważenie szyldu i dostanie się do zamka. W przypadku wkładek z pokrętłem należy też zwrócić uwagę, w której części ma się ono znajdować.