W naszych domach czy biurach, ale też u lekarza lub podczas zakupów chcemy czuć się bezpiecznie. I nie chodzi tylko o bezpieczeństwo mienia, ale też, a może przede wszystkim, osób. To zaś zapewniane jest m.in. przez odpowiednie szyby w oknach i drzwiach. Choć jest zaledwie kilka rodzajów szkła bezpiecznego, to jednak może ono zapobiegać bardzo różnym zagrożeniom. Poczynając od uniknięcia poranienia przez odłamek stłuczonej szyby, po ochronę przed kulami i wybuchem. W tym artykule zajmiemy się tymi, które mają zastosowanie w domach jednorodzinnych i mieszkaniach.
Szkło zbrojone
Szkło zbrojone jest najdłużej obecnym na rynku rodzajem szkła bezpiecznego. Można je łatwo rozpoznać po siatce metalowej, która jest zatopiona w masie szklanej. W przypadku stłuczenia utrzymuje ona kawałki szyby w miejscu. Siatka składa się z małych kwadratowych oczek o boku ok. 12 mm. Stosunkowo grube tafle, o grubości co najmniej 6 mm są też odporne na działanie wysokiej temperatury i ognia, zapewniając godzinną odporność przeciwpożarową. Szkło zbrojone może być barwione, a powierzchnię ozdabia się niekiedy fakturą. Może być stosowane w drzwiach wejściowych do budynków oraz – chociaż coraz rzadziej – jako wypełnienie balustrad i przeszklenie okien piwnicznych.
Szkło hartowane
Inną technologią umożliwiającą produkcję szkła bezpiecznego jest hartowanie, które polega na nagrzaniu szyby do temperatury powyżej 600°C, a następnie szybkim oziębieniu strumieniem sprężonego powietrza. Do niedawna wadą hartowania było niewielkie pofalowanie tafli, zniekształcające obraz odbijający się w szybie. Na szczęście aktualna technologia hartowania szkła eliminuje tę wadę. Szkło hartowane jest też podatne na samoistne pękanie.
Szkła hartowanego nie można obrabiać mechanicznie. Wszystkie otwory, nacięcia czy fazowanie krawędzi muszą być wykonane przed obróbką termiczną. W przypadku stłuczenia szyba rozpryskuje się na małe, tępe odłamki, dzięki czemu ryzyko zranienia jest niewielkie.
Szkło hartowane stosuje się m.in. w drzwiach, wiatrołapach, witrynach sklepowych, a także w naświetlach, przeszkleniach dachów i fasad.
Szkło półhartowane
Szkło półhartowane, tzw. termicznie wzmocnione, oznacza się literami TVG. Poddawane jest ono nagrzewaniu do nieco mniejszej temperatury, a następnie wolnemu studzeniu strumieniem powietrza. Jego wytrzymałość mechaniczna jest mniejsza od szkła hartowanego, dlatego też zgodnie z obowiązującymi normami nie jest traktowane jako szkło bezpieczne. Określenie „bezpieczne” szyby zawdzięczają temu, że podczas stłuczenia pękają na spore kawałki, które utrzymują się w ramie i blokują wzajemnie, zapobiegając wypadnięciu. Zalecane jest stosowanie szkła półhartowanego tam, gdzie odłamki tafli mogą być groźne dla ludzi. Znajdziemy je więc m.in. w oknach dachowych, świetlikach i przeszkleniach zamontowanych ukośnie.
Szkło laminowane
W szkle laminowanym pomiędzy taflami umieszczana jest folia, która w przypadku stłuczenia utrzymuje odłamki w miejscu. Szyba ma budowę warstwową i składa się z co najmniej dwóch tafli szkła oraz przynajmniej jednej warstwy folii; jeśli szkło ma być bezpieczne, przekładek jest więcej.
Najczęściej stosuje się folię PVB, a niekiedy dodatkowo bardzo odporną na uszkodzenia folię poliwęglanową. Odpowiednia liczba warstw folii o określonej grubości umożliwia zarówno wyprodukowanie szyb „tylko” chroniących ludzi przed skaleczeniem w przypadku stłuczenia, ale też chroniących przed wystrzałem z broni palnej, a nawet skutkami wybuchu. Przykład: szyby o zwiększonej odporności na włamanie, w klasie P4A, wykonywane są np. z dwóch tafli o grubości 4 mm, pomiędzy którymi znajdują cztery warstwy folii PVB. Jeśli szyba ma uzyskać klasę P2A, wystarczają dwie warstwy folii.
Szkło laminowane jest stosowane w przeszkleniach, których rozbicie mogłoby stanowić zagrożenie dla ludzi, ale też tam, gdzie jest wymagana duża wytrzymałość mechaniczna, np. w podłogach, schodach czy szybach wind.